Het seizoen van zon, zee, strand… en kwallen. Wie heeft er nou niet een brandende herinnering aan een ontmoeting met deze glibberige zeedieren? Het is niet alleen jouw idee dat er in bepaalde perioden meer kwallen aan de Nederlandse kust verschijnen. Kwallen kennen, net als ons, seizoenen en ze hebben er een handje van om net in de zomermaanden voor onze voeten te dobberen.
Over het algemeen kunnen we zeggen dat het kwallenseizoen in Nederland begint in mei en eindigt in september. Maar de absolute piek? Die ligt meestal in juli en augustus, als de watertemperatuur oploopt en de algen bloeien. Kwallen zijn net als wij: ze houden van een lekker temperatuurtje en een smakelijk hapje.
De oostenwind…
Maar er is een andere cruciale factor die de aanwezigheid van kwallen aan de kust beïnvloedt – de windrichting. Wanneer de wind vanuit het oosten waait, oftewel aflandig is, duwt de wind de bovenste waterlaag van het land weg. Dit creëert een onderstroom die richting het strand stroomt. En in die onderstroom? Juist, daar bevinden zich de kwallen. Dit is een van de redenen waarom we bij bepaalde windrichtingen een invasie van kwallen aan de kust kunnen waarnemen. De oostenwind draagt bij aan het naar de kust drijven van kwallen, waardoor ze aanspoelen op het strand.
Wat gebeurt er bij een kwallenbeet?
Als je ooit het ongeluk hebt gehad om door een kwal gestoken te worden, weet je dat dit geen pretje is. Maar wat gebeurt er eigenlijk wanneer een kwal je steekt? Kwallen hebben gespecialiseerde cellen op hun tentakels, zogenaamde netelcellen. Als deze cellen worden geprikkeld, bijvoorbeeld als je tegen een kwal aan zwemt, schieten ze als miniatuur harpoentjes gif in je huid. De pijn die je voelt, komt door dit gif, dat bedoeld is om prooien te verlammen.
Eerste hulp bij kwallenbeten
Ook al wil je het liefst een grote boog om kwallen heen zwemmen, soms kom je er een tegen voordat je het weet. Als je gestoken wordt door een kwal, zijn er een paar belangrijke stappen die je moet volgen.
Verlaat direct het water. Dit voorkomt dat je meer steken oploopt.
Spoel de beet af met zeewater. Gebruik geen zoet water, dit kan ervoor zorgen dat er nog meer netelcellen afgaan en je nog meer gif in je huid krijgt.
Verwijder voorzichtig eventuele resten van de kwal. Gebruik hiervoor een pincet of de rand van een bankpas.
Breng azijn aan op de plek van de beet. Dit neutraliseert het gif. Maar het mag enkel gebruikt worden bij een steek van de kompaskwal, bij andere soorten kan het averechts werken. Belangrijk dus te weten wat voor een soort kwal het was.
Zoek medische hulp als de pijn aanhoudt, je kortademig wordt, of je een allergische reactie krijgt.
Kan je kwallen aanraken?
De meeste kwallensoorten die we in Nederland tegenkomen, zoals de oorkwal en de kompaskwal, kunnen pijnlijke steken geven. Hun tentakels bevatten kleine, gespecialiseerde cellen, de zogenaamde netelcellen, die bij aanraking gif kunnen afgeven. Zelfs een kwal die dood op het strand ligt, kan nog actieve netelcellen hebben die kunnen steken. Het is daarom aan te raden deze kwallen niet aan te raken met je blote handen en als je het zo nodig wil doen, doe het dan op de gladde bovenkant, want de tentakels zitten onderaan.
Er zijn ook kwallensoorten die je veilig kunt aanraken. De zeepaddestoel, die ook in Nederlandse wateren voorkomt, is bijvoorbeeld niet gevaarlijk voor mensen. Maar tenzij je een expert bent op het gebied van kwallen, is het beter om het zekere voor het onzekere te nemen en kwallen niet aan te raken. En laten we eerlijk zijn, waarom zou je in hemelsnaam een kwal willen aaien?
Extra info
Strandcultuur en strandetiquette: Zo doe je het goed!
De leukste strandspelletjes voor een zonnige dag
Welke gevaren liggen op de loer op een zonnige stranddag?
Dit zijn de leukste stranden van Nederland
Bronvermelding
© Foto: 123rf.com
